LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ Ý NGHĨA
CỦA NGÀY QUỐC TẾ ĐIỀU DƯỠNG 12/5
Vào thế kỷ XIX tại Anh, một người phụ nữ đã khai sinh ra ngành điều dưỡng hiện đại và được xem là “người mẹ tinh thần” của ngành điều dưỡng toàn cầu – đó là bà Florence Nightingale (1820 – 1910). Bà sinh ra trong một gia đình giàu có ở Anh, có mối quan hệ mật thiết với chính phủ Anh, nhưng lại sớm bộc lộ tấm lòng nhân hậu và khát vọng giúp đỡ những người nghèo khó.
Mặc dù gặp nhiều trở ngại về quan niệm xã hội và gia đình lúc bấy giờ, cho rằng nữ giới khi tham gia học về y tế và làm việc tại bệnh là công việc vất vả và không phù hợp, bà vẫn kiên định với lựa chọn của mình. Năm 1847, bà theo học và làm việc tại một bệnh viện ở Đức. Đến năm 1853, với ý chí và quyết tâm không ngừng nghỉ, bà tiếp tục học nghề y và bắt đầu làm việc tại một bệnh viện ở Anh, nơi bà trực tiếp điều hành và tổ chức chăm sóc sức khỏe cho người nghèo tại London. Chỉ trong vòng hai năm, Florence Nightingale đã trở thành một trong những nhà lãnh đạo y tế uy tín tại Anh.
Năm 1854, khi chiến tranh bùng nổ, bà được Chính phủ Anh cử đến Thổ Nhĩ Kỳ để chỉ huy đội điều dưỡng chăm sóc thương bệnh binh của quân đội Hoàng gia tại chiến trường. Trong bối cảnh các bệnh viện tiền phương đầy rẫy ô nhiễm và bệnh tật, số thương binh tử vong vì dịch bệnh còn nhiều hơn cả trên chiến trường, bà đã đặt nền móng cho quy chuẩn vệ sinh trong các cơ sở y tế, yêu cầu làm sạch môi trường nhằm chống nhiễm trùng. Nhờ những cải cách đó, tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng trong các bệnh viện đã giảm từ 42% xuống chỉ còn 2%.
Để ghi nhớ những cống hiến vĩ đại của bà Florence Nightingale – người khai sinh ngành điều dưỡng hiện đại, vào ngày 12/5/1965, Hội đồng Điều dưỡng Quốc tế (ICN) đã quyết định lấy ngày sinh của bà (12/5) làm Ngày Quốc tế Điều dưỡng. Ngày này nhằm tôn vinh và khẳng định vai trò không thể thay thế của người điều dưỡng trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Hiện nay, nhiều quốc gia như Anh, Úc, Canada… đã tổ chức kỷ niệm Ngày Quốc tế Điều dưỡng 12/5, trong đó một số nơi còn kéo dài hoạt động kỷ niệm trong suốt một tuần lễ – được gọi là “Tuần lễ Quốc tế Điều dưỡng”. Tại Việt Nam, kể từ năm 2018, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các cơ sở khám chữa bệnh tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày này. Gần đây nhất, vào ngày 08/4/2025, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đã có Công văn số 443/KCB-ĐD&KSNK yêu cầu các Giám đốc bệnh viện triển khai những nội dung nâng cao chất lượng chăm sóc điều dưỡng, trong đó có việc tổ chức các hoạt động chào mừng Ngày Quốc tế Điều dưỡng 12/5.
Các hoạt động này không chỉ nhằm ghi nhận và tôn vinh những đóng góp thầm lặng mà to lớn của đội ngũ điều dưỡng trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn là động lực tinh thần giúp họ yêu nghề hơn, yên tâm công tác, đồng thời nâng cao nhận thức của nhân viên y tế, người bệnh và xã hội về vị thế của ngành điều dưỡng.
Năm 2025, Hội đồng Điều dưỡng Thế giới (ICN) đưa ra thông điệp nhân ngày Quốc tế Điều dưỡng là: “Điều dưỡng của chúng ta. Tương lai của chúng ta. Hãy quan tâm đến điều dưỡng để đẩy mạnh nền kinh tế.” Thông điệp này nhấn mạnh đến sức khỏe và phúc lợi của đội ngũ điều dưỡng, kêu gọi thay đổi nhận thức và chính sách hiện tại để thấy rõ giá trị kinh tế mà việc đầu tư vào ngành điều dưỡng có thể mang lại, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và củng cố nền kinh tế.
Hưởng ứng chủ trương của Bộ Y tế và Sở Y tế, trong những năm qua, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Đồng Tháp đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực nhân dịp Ngày Quốc tế Điều dưỡng 12/5 như: lễ kỷ niệm, các hội thi chuyên môn, phong trào thi đua… Đây là dịp để lãnh đạo các cấp ghi nhận, biểu dương những đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng ý nghĩa của người điều dưỡng; đồng thời khích lệ tinh thần trách nhiệm, lòng yêu nghề trong mỗi điều dưỡng viên. Bên cạnh đó, các hoạt động này còn giúp đội ngũ điều dưỡng hiểu rõ hơn về lịch sử phát triển của ngành, nâng cao trình độ chuyên môn, thay đổi phong cách, thái độ phục vụ theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm, góp phần hội nhập với khu vực và quốc tế.
Tài liệu tham khảo
Phụ lục tài liệu tham khảo cho kỷ niệm ngày Quốc tế Điều dưỡng tại Công văn 494 ngày 26/6/2023 của Cục quản lý khám, chữa bệnh Bô Y tế.
Tác giả Nguyễn Thanh Hữu